Veel kinderen vinden sociale situaties spannend. Samen spelen, overleggen in een groep of opkomen voor jezelf. Het klinkt misschien eenvoudig, maar voor een kind kan dit best een hele uitdaging zijn. Sommige kinderen wachten liever af, anderen reageren boos als het spel niet loopt zoals zij hadden bedacht, en weer anderen weten gewoon niet goed hoe ze contact kunnen maken met leeftijdsgenootjes. Juist in die momenten zie je dat sociale vaardigheden niet vanzelf komen, maar stap voor stap ontwikkeld worden.

Angst: van verlammend gevoel naar houvast en groei

Regelmatig krijg ik de vraag: “Christel, jij bent toch coach op cognitief en emotioneel gebied? Waarom heb je het dan zo vaak over slaap?”En eerlijk is eerlijk: die vraag is heel begrijpelijk. Als je aan leren denkt, denk je vaak aan een schoolboek, een leerkracht of een oefening. Als je aan emoties denkt, denk je misschien aan gesprekken of sociale situaties. Maar bijna nooit aan… slapen. Toch begint daar zóveel.

De zomervakantie is vaak een heerlijke periode vol ontspanning, leuke uitjes en een losser ritme. Maar zodra de school weer begint, kan de overgang behoorlijk pittig zijn, voor kinderen én voor ouders. Het vaste ritme moet weer opgepakt worden, er zijn nieuwe verwachtingen en soms ook spannende veranderingen. In deze blog deel ik herkenbare voorbeelden, praktische tips én natuurlijke ondersteuning met aromatherapie.

In mijn praktijk gebruik ik regelmatig een bijzonder hulpmiddel: de bioptor. Kinderen noemen het weleens “de toverbril”  en dat is eigenlijk een mooie naam, want het helpt ons om dingen te zien die met het blote oog niet direct zichtbaar zijn. In deze blog neem ik je mee in wat de bioptor precies is, wat we ermee doen, en waarom dit instrument zo’n waardevolle bijdrage levert aan het herkennen van visuele blokkades bij kinderen. En ik vertel je ook hoe aromatherapie ondersteunend kan zijn in dit proces.

Wanneer een kind houterig schrijft, snel vermoeid raakt tijdens het lezen of tekenen, of moeite heeft met sporten, denken we vaak aan zwakke spieren, concentratieproblemen of een motorische achterstand. Maar wat veel mensen niet weten, is dat de ogen hierin een veel grotere rol spelen dan je zou verwachten. Goed kunnen zien is namelijk niet hetzelfde als goed functionerend gebruikmaken van de ogen. En juist dat laatste is essentieel voor soepele motoriek én voldoende energie.

Lezen is niet voor elk kind vanzelfsprekend. Waar sommige kinderen zich moeiteloos kunnen verliezen in een boek, zie je bij andere kinderen juist ontwijkend gedrag. Ze stellen leestaken uit, worden onrustig zodra er een boek op tafel komt of geven aan dat ze lezen saai of stom vinden. Voor ouders en leerkrachten kan dit gedrag frustrerend zijn. Het is verleidelijk om te denken dat het kind gewoon niet gemotiveerd is of geen zin heeft. Maar achter die weerstand kan meer schuilgaan. Soms zit het probleem niet in het willen, maar in het kunnen. Eén van de oorzaken die vaak over het hoofd wordt gezien, is een verstoorde visuele prikkelverwerking.

Sommige kinderen omschrijven het lezen als een worsteling: “De letters bewegen”, “de regels lijken te wiebelen” of “ik krijg hoofdpijn van lezen.” Anderen geven aan dat ze al na een paar minuten lezen moe worden of afgeleid raken. Het is begrijpelijk dat bij zulke signalen vaak gedacht wordt aan dyslexie. Toch is dat lang niet altijd het hele verhaal. Er kunnen ook andere oorzaken meespelen, zoals een visuele disfunctie of een probleem met het scherptezicht.

Kinderen die niet goed meekomen in de klas, die vaak hoofdpijn hebben, snel vermoeid zijn of moeite hebben met lezen — het zijn signalen die je niet meteen zou linken aan hun ogen. Want: ze hebben toch gewoon een goede oogtest gehad? Ze kunnen toch alles op het bord lezen? Maar kijken is niet hetzelfde als zien. En als de ogen niet goed samenwerken, heeft dat veel meer impact dan je op het eerste gezicht zou denken.

Als je aan een rekensom denkt, denk je waarschijnlijk aan het oplossen van getallen en bewerkingen. Maar wat als rekenen niet zo eenvoudig is? Wat als de rekensom verpakt is in een tekst, een zogenaamde redactiesom? Bij redactiesommen komt er veel meer kijken dan alleen het rekenen zelf. Het vraagt van een kind niet alleen rekenvaardigheid, maar ook taalvaardigheid. En dat maakt het extra lastig voor kinderen die moeite hebben met taal.

Als je merkt dat een kind moeite heeft om zich te concentreren of ongepast gedrag vertoont, is het makkelijk om te denken dat dit komt doordat het kind niet wil of niet in staat is om zich te concentreren. Echter, wat vaak over het hoofd wordt gezien, is de rol van cognitieve overbelasting. Cognitieve overbelasting ontstaat wanneer het brein te veel informatie, prikkels of taken tegelijk moet verwerken en dit niet meer aankan. Het systeem raakt als het ware "vol", waardoor kinderen moeite krijgen met concentratie, sneller moe worden of gedrag laten zien dat niet past bij hun werkelijke mogelijkheden. Het is geen onwil, maar een signaal dat het brein even geen ruimte meer heeft om goed te functioneren.

"Maar je wist dit net nog!"Het is een zin die je als ouder of leerkracht vast wel eens hebt uitgesproken. Je kind leek de stof te begrijpen, knikte bevestigend, misschien gaf het zelfs het juiste antwoord. En dan, vijf minuten later, lijkt het alsof alles verdwenen is. De informatie is als zand tussen de vingers geglipt. Frustrerend, voor jou én voor je kind. En vaak heeft dit alles te maken met het werkgeheugen.