Regelmatig krijg ik de vraag: “Christel, jij bent toch coach op cognitief en emotioneel gebied? Waarom heb je het dan zo vaak over slaap?”
En eerlijk is eerlijk: die vraag is heel begrijpelijk. Als je aan leren denkt, denk je vaak aan een schoolboek, een leerkracht of een oefening. Als je aan emoties denkt, denk je misschien aan gesprekken of sociale situaties. Maar bijna nooit aan… slapen. Toch begint daar zóveel.
Wat er ’s nachts gebeurt
Stel je eens voor: een kind heeft overdag een nieuwe rekensom geleerd, een ruzie gehad op het schoolplein en een spannend verhaal gehoord in de klas. Dat lijkt misschien drie losse gebeurtenissen, maar ’s nachts wordt dit allemaal door het brein verwerkt.
In de diepe slaap krijgt het lichaam de kans om te herstellen, te groeien en energie op te bouwen voor de volgende dag. En zodra het kind in de droomslaap belandt, gaat het brein ijverig aan de slag: herinneringen worden opgeslagen, emoties geordend en ervaringen krijgen een plekje.
Het is alsof de nacht een soort opruimdienst is: alle losse puzzelstukjes van de dag worden netjes gesorteerd en opgeborgen, zodat er de volgende dag weer ruimte is voor nieuwe ervaringen.
Als de nacht te kort is
En dan komt het moment dat slaap tekortschiet. Misschien omdat het inslapen niet lukt, omdat er laat nog televisie is gekeken, of omdat een kind te vroeg wakker wordt. Wat je de volgende dag ziet, is vaak glashelder.
Een kind dat normaal vrolijk en leergierig is, hangt nu met zijn hoofd in de handen bij een rekentaak. Kleine dingen kunnen ineens grote tranen veroorzaken. Een simpele “nee” van een ouder kan uitlopen op een driftbui.
Niet omdat het kind ‘lastig’ is, maar omdat het brein simpelweg niet de kans heeft gehad om goed op te laden en emoties te verwerken. Slaaptekort maakt dat het emmertje sneller vol zit.
Waarom slaap zoveel meer is dan rust alleen
We weten allemaal dat slaap belangrijk is, maar vaak beseffen we pas écht hoe groot dat verschil is op de dagen dat we minder hebben geslapen. Denk maar eens aan jezelf: hoe anders voelt een dag na een goede nacht slaap, vergeleken met een gebroken nacht?
Wanneer ik zelf goed heb geslapen, merk ik dat ik de dag met meer energie begin. Mijn gedachten zijn scherper, ik heb zin om dingen aan te pakken en ik reageer rustiger op de kleine dingen die normaal kunnen irriteren. Het voelt alsof ik een buffer heb opgebouwd tegen de drukte van de dag. Maar na een slechte nacht, bijvoorbeeld als ik vaak wakker ben geweest of te laat naar bed ging, is dat compleet anders. Mijn hoofd voelt zwaarder, ik ben sneller geprikkeld en ik merk dat mijn geduld veel minder is. Alles kost meer moeite, van een simpel gesprek tot het onthouden van afspraken. Het is alsof mijn batterij maar half is opgeladen.
Dat verschil zie ik niet alleen bij mezelf, maar net zo duidelijk bij mijn kinderen. Na een goede nacht zijn ze vrolijker, kunnen ze beter spelen, werken en samenwerken en is er ruimte voor grapjes en plezier. Ze hebben dan energie over om nieuwe dingen te leren, hun fantasie te gebruiken en écht zichzelf te zijn.
Maar na een slechte nacht is het contrast groot. Ze reageren sneller boos of verdrietig, hebben moeite met concentreren en alles lijkt net wat zwaarder te voelen. Soms zie ik zelfs dat ze lichamelijk onhandiger worden: ze stoten zich vaker of laten dingen vallen. Het is alsof hun hele lijf even niet zo lekker samenwerkt.
Juist dat laat zien hoe slaap zoveel meer is dan alleen maar rusten. Het is een essentieel moment waarop ons brein en lichaam herstellen, opruimen en opladen. Bij kinderen speelt slaap een nog grotere rol, omdat hun hersenen in volle ontwikkeling zijn. Tijdens hun slaap worden indrukken verwerkt, herinneringen opgeslagen en energie klaargezet voor de volgende dag.
Als je het zo bekijkt, is slaap eigenlijk een soort geheime superkracht die we elke nacht kunnen benutten. En hoe beter die kracht werkt, hoe steviger de basis voor de volgende dag.
Mijn eigen ervaring
Dat is precies wat ik zelf óók ervaar. Ik voel direct het verschil tussen een goede en een slechte nacht.
Na een nacht waarin ik slecht geslapen heb, bijvoorbeeld omdat mijn hoofd nog vol zat of ik een paar keer wakker werd, merk ik dat ik sneller kortaf ben. Mijn concentratie is minder, simpele dingen kosten meer energie en mijn geduld met de kinderen is veel minder. Het voelt alsof mijn emmer al halfvol is voordat de dag goed en wel begonnen is.
Maar na een goede nacht slaap… dan is alles anders. Ik sta op met meer energie, ik kan helderder nadenken en merk dat ik creatiever en oplossingsgerichter ben. Zelfs lastige situaties met de kinderen verlopen soepeler, simpelweg omdat ik zelf meer veerkracht heb.
En hetzelfde geldt dus voor mijn kinderen. Na een goede nacht zijn ze speels, vrolijk en open. Er is ruimte voor grapjes, samenwerking en nieuwe dingen leren gaat haast vanzelf. Maar na een slechte nacht zie ik ze worstelen: kleine tegenslagen worden ineens grote drama’s, concentreren lukt niet en de tranen liggen dichter aan de oppervlakte. Hun hele systeem lijkt sneller overbelast.
En dat maakt dat ik als moeder, maar ook als coach, elke dag weer zie hoe groot de invloed van slaap werkelijk is.
Het belang van rituelen
Juist daarom hecht ik zoveel waarde aan een rustig slaapritueel. In mijn gezin is dat een vast moment van vertragen. Terwijl de dag nog gonst van activiteiten, maken we samen bewust de stap naar rust.
De diffuser gaat aan met DreamEase (en een olie naar keuze), een zachte blend die de kamer vult met een kalme sfeer. Voor de kinderen is dat inmiddels een herkenbaar signaal: dit is het moment waarop we de dag afronden. Soms lezen we nog een verhaal, soms praten we even over wat er gebeurd is.
Voor mezelf gebruik ik Tranquil. Deze olie rol ik onder mijn voeten en in mijn nek. Want ook volwassenen hebben hun eigen ‘opruimdienst’ in de nacht nodig. Vervolgens gaat voor het slapen ook altijd even de diffuser aan met (meestal) Cedarwood en Lavendel. Ik merk het verschil direct: met voldoende slaap heb ik de volgende dag meer overzicht, meer geduld en kan ik met meer rust reageren op de kleine en grote uitdagingen die het ouderschap en mijn werk brengen.
Slaap als dagelijkse brandstof
Misschien herken je dit wel: de ochtend na een goede nacht, waarin iedereen uitgeslapen aan tafel zit. Het ontbijt verloopt gezellig, de kinderen vertrekken met energie naar school en jijzelf kunt met frisse moed aan de dag beginnen.
Vergelijk dat eens met de ochtend na een onrustige nacht: trage bewegingen, boze gezichten, strijd bij het aankleden, tandenpoetsen en ontbijten en tranen nog voor de dag goed en wel begonnen is.
Het verschil? Slaap.
Slaap is geen luxe, maar brandstof. Het is de stille kracht die bepaalt hoeveel energie, veerkracht en leervermogen een kind (én een ouder) heeft.
Tot slot
Of het nu gaat om rekenen, emoties of gewoon samen een fijne dag hebben, slaap is de motor die alles draaiend houdt. Kleine aanpassingen in de avondroutine, een voorspelbaar ritueel of het gebruik van natuurlijke ondersteuning zoals een diffuser kunnen al een groot verschil maken.
En het mooie is: een goede nacht werkt door in alles. In het leren, in de emoties, in het plezier dat je als gezin met elkaar hebt.
👉 Hoe ziet jouw slaapritueel eruit thuis?
Reactie plaatsen
Reacties